Ο Άγιος Ιερόθεος , ο πρώτος επίσκοπος Αθηνών
Όνομα σύμφωνο με τα έργα
Ο Άγιος Ιερόθεος υπήρξε σπουδαίος πλατωνικός φιλόσοφος, άλλα και μεγάλη προσωπικότητα. Είναι ένας από τους μεγάλους Αγίους της, Εκκλησίας. Το όνομα Ιερόθεος σημαίνει άνθρωπος αφιερωμένος εις τον Θεό. Και πράγματι! Αυτός είχε έργα ιερά και άξια του Θεού. Με αυτά τα έργα αγιάσθηκε και καθιερώθηκε στο Θεό.Πάντως γεννήθηκε εις το κλεινόν άστυ των Αθηνών όπου ήκμαζαν τότε τα Γράμματα και η Φιλοσοφία. Γεννήθηκε λίγα χρόνια προτού έλθει στον κόσμο ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός.
Η πράξις εις θεωρίαν επίβασις
Ο Άγιος Ιερόθεος, προτού γνωρίσει τον Χριστιανισμός πού είναι η πραγματική σοφία, την οποίαν έφερε ο ίδιος ο Θεός εις τον κόσμο, επιδόθηκε στη Φιλοσοφία. Έδωσε σημασία και εις την αρετή, την πράξη. Ο Άγιος όμως Ιερόθεος κατέβαλε κάθε επιμέλεια, ώστε και στην πράξη και στη θεωρία ξεπέρασε όλους τους φημισμένους άνδρες της εποχής του και τους θεωρητικούς και τους πρακτικούς. Έφθασε στον ανώτερο βαθμό, όσο είναι δυνατόν να φθάσει άνθρωπος.
Μαθητής του Αποστόλου Παύλου
Με αυτές τις προσπάθειες καθάρισε τον εαυτό του και έγινε άξιος να δεχθεί την αλήθεια της Πίστεως μας, την πραγματική σοφία, την οποίαν έφερε ο Θεάνθρωπος εις τον κόσμο. Ο Άγιος Ιερόθεος δέχθηκε με όλη την καρδιά του την Πίστη του Χριστού. Πότε ακριβώς πίστεψε, δεν γνωρίζουμε. Πάντως διδάχθηκε από τον Μέγα Απόστολο των Εθνών Παύλο.
Πρώτος επίσκοπος των Αθηνών
Ο θείος Ιερόθεος και ο Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης, αφού δέχτηκαν την Πίστη του Χριστού, διδάσκονται και οι δυο από τον Απόστολο Παύλο όλα τα δόγματα της Πίστεως.Ο Απ. Παύλος πού ανέβηκε «μέχρι τρίτου ουρανού και ήκουσε ρήματα άρρητα», δίδαξε τα απόρρητα της Βασιλείας των Ουρανών εις τον Ιερόθεο. Ο Ιερόθεος με τη σειρά του στον μαθητή του Διονύσιο δίδαξε τα απόρρητα δόγματα της Πίστεως και τα οποία ο Διονύσιος τα διετύπωσε στα υπέροχα βιβλία του. Ο Άγιος Ιερόθεος χειροτονήθηκε πρώτος επίσκοπος των Αθηνών.
Βάθος και πλούτος σοφίας
Τον Άγιο Ιερόθεο, τον ευγνωμονεί πολύ ο μαθητής του Διονύσιος Αρεοπαγίτης. Στα συγγράμματά του, του πλέκει θαυμάσια εγκώμια. Τον ονομάζει Μέγα Ήλιον, κλειόν καθηγεμόνα, θείον διδάσκαλον, Ιερομύστην, υμνολόγον, θεόληπτον. Το θεώρημα του Αγίου Ιεροθέου περί Αγ. Τριάδος αποδεικνύει την μεγάλη φιλοσοφική και θεολογική μόρφωση του Αγίου.
Προεξάρχει στην κηδεία της Παναγίας
Ο Άγιος Ιερόθεος, ο επίσκοπος Αθηνών, αρπάχτηκε από νεφέλη, όπως και οι άλλοι Απόστολοι, και αιθερίως βρέθηκε στην κηδεία του Θεοδόχου Σώματος της Θεοτόκου. Αυτό το μαρτυρεί ο ίδιος ο Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης. Εκεί έψαλλε και εμελώδησε ύμνους και επιταφίους ωδάς εις δόξαν της Θεομήτορος.
Εκοιμήθη εν ειρήνη
Ο Άγιος Ιερόθεος υπήρξε μεγάλος εις την αρετή, σοφία και αγιότητα. Έζησε ζωή αγγελική. Ανέλαβε αποστολική διακονία και την εξετέλεσε. Με λόγια, με συγγράμματα, με έργα και αγώνες διέδωσε την Αλήθεια της Πίστεως. Αρχιεράτευσε ως ιεράρχης κανονικά και νόμιμα και ευαρέστησε εις τον Θεό. Εξεπλήρωσε τα διδασκαλικά του καθήκοντα πλήρως. Αυτός με τα έργα του, τα βιβλία του και τους λόγους του παρουσίασε στον κόσμο την ένσαρκο οικονομία του Χριστού. Ο Άγιος Ιερόθεος έπειτα από πολλά κατορθώματα και αγώνες, εκοιμήθη εν ειρήνη εις βαθύτατον γήρας επί Νέρωνος (54 – 68) και αξιώθηκε της Βασιλείας του Θεού.
Τιμές του Αγίου
Η Εκκλησία μας γιορτάζει την μνήμη του την 4ην Οκτωβρίου, την επομένη δηλ. της εορτής του μαθητού του, του Αγίου Διονυσίου, του Αρεοπαγείτου. Η τίμια Κάρα του Αγίου φυλάσσεται στο Μοναστήρι του Αγ. Ιεροθέου κοντά στα Μέγαρα. Επίσης λείψανά του σώζονται στο Αγ. Όρος, στη Μονή του Αγ. Παύλου, το δε δεξί του χέρι βρίσκεται στο παρεκκλήσιο της Αρχιεπισκοπής Αθηνών, τον Αγ. Ανδρέα, πού έκτισε η Αγ. Φιλοθέη η Αθηναία.
Ἀπολυτίκιον Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Τοῦ Παύλου ἠλίευσαι, ταὶς θεηγόροις πλοκαίς, καὶ ὅλος γεγένησαι, ἱερωμένος Θεῶ, σοφὲ Ἰερόθεε, σὺ γὰρ φιλοσοφίας, ταὶς ἀκτίσιν ἐκλάμπων,
ὤφθης θεολογίας, ἀκριβοὺς ὑποφήτης, δι’ ἧς μυσταγωγούμεθα, Πάτερ τὰ κρείττονα.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον Ἦχος δ’.
Χρηστότητα ἐκδιδαχθείς, καὶ νήφων ἐν πᾶσιν, ἀγαθὴν συνείδησιν ἱεροπρεπῶς ἐνδυσάμενος, ἤντλησας ἐκ τοῦ Σκεύους τῆς ἐκλογῆς τὰ ἀπόῤῥητα,
καὶ τὴν πίστιν τηρήσας, τὸν ἴσον δρόμον τετέλεκας, Ἱερομάρτυς Ἱερόθεε. Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Ἀπολυτίκιον Ἦχος ἅ΄.
Τόν Παύλου μαθητήν τέ καί τῆς Οἰκουμένης διδάσκαλον, τῶν Ἀθηνῶν Ἱεράρχην, καί κήρυκα τῆς πίστεως, τόν μέγαν καί πάνσοφον πιστοί, ἐκφάντορα
τῶν μυστηρίων τοῦ Χριστοῦ, Ἰερόθεον ἐν ὕμνοις χρεωστικῶς ἀνευφημήσωμεν ἅπαντες, τόν βλύσαντα ὡς νάματα ἠμίν, διδάγματα ἔνθεα σαφῶς,
καί Θεόν τῷ βίω εὐφράναντα, τόν μόνον πολυέλεον.
Κοντάκιον Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ.
Τὸν Ἱεράρχην Ἀθηνῶν ἀνευφημοῦμέν σε, ὡς μυηθέντες διὰ σοῦ ξέvα καὶ ἄῤῥητα, ἀνεδείχθης γὰρ θεόληπτος ὑμvολόγος. Ἀλλὰ πρέσβευε παμμάκαρ.
Ἱερόθεε, ἐκ παντοίων συμπτωμάτων ἡμᾶς ῥύεσθαι, ἵνα κράζωμεν• Χαίροις Πάτερ Θεόσοφε.
Μεγαλυνάριον.
Ἱερογνωσίᾳ καταλαμφθείς, ἱερολογίας, μυστοδότης θεαρχικῆς, ὤφθης τοῖς ἐν κόσμῳ, ὡς Ἀποστόλων σύμπνους• διό σε Ἱερόθεε μεγαλύνομεν.