22 Ιανουαρίου , μνήμη του Αγίου αποστόλου Τιμοθέου , επισκόπου Εφέσου και του Αγίου μεγαλομάρτυρος Αναστασίου του Πέρσου
ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΕΝΔΟΞΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΙΜΟΘΕΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΕΦΕΣΟΥ
εκ του ιστολογίου » ΑΓΙΟΚΕΡΙ » του πανοσ. αρχιμανδρίτου π.Τιμοθέου Ηλιάκη
Ο ΑΓΙΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΣ |
Ὁ Ἅγιος Ἀπόστολος Τιμόθεος κατήγετο ἐκ Λύστρων τῆς Λυκαονίας. Ὁ πατήρ του, Ἕλλην εἰδωλολάτρης, κατεῖχεν ἐξέχουσαν κοινωνικὴν θέσιν. Ἡ μήτηρ του Εὐνίκη καὶ ἡ μάμμη του Λωῒς ἦσαν Ἰουδαῖαι, ἁσπασθεῖσαι τὸν Χριστιανισμόν. Ὁ Τιμόθεος εἶχε τὴν εὐτυχίαν νὰ γαλουχηθῇ παρ᾿ αὐτῶν εἰς τὰ Εὐαγγελικὰ νάματα καὶ νὰ μορφωθῇ χριστιανοπρεπῶς (Β´ Τιμ. Α´, 5· Γ´ 15). Νεώτατος τὴν ἡλικίαν ἧτο ἤδη γνωστὸς εἰς ὅλους τοὺς χριστιανούς τῶν Λύστρων καὶ τοῦ Ἰκονίου διὰ τὴν εὐσέβειαν καὶ τὸν ζῆλον του. (Πράξ. ΙΣΤ´, 1-2).
Ὅτε ἦλθεν ὁ Παῦλος εἰς Λύστρα κατὰ τὴν πρώτην ἀποστολικὴν ὁδοιπορίαν του μετὰ τοῦ Βαρνάβα, ἐγνωρίσθη μετὰ τοῦ νεαροῦ Τιμοθέου, ἐφιλοξενήθη εἰς τὸν οἶκόν του καὶ προσείλκυσεν αὐτὸν εἰς τὸν Χριστιανισμόν. Ἐπειδὴ ὁ Τιμόθεος ἧτο Ἑλληνικῆς καταγωγῆς, ὑπεβλήθη ὑπὸ τοῦ Παύλου εἰς περιτομήν, ἵνα μὴ δοθῇ λαβὴ εἰς τοὺς ἐν τῇ πόλει Ἰουδαΐζοντας χριστιανοὺς νὰ διαβάλουν τὴν ἀποστολικότητά του καὶ τὴν γνησιότητα τοῦ Εὐαγγελίου του. Ὁ Τιμόθεος δὲν ἤργησε νὰ συνδεθεῖ μετὰ τοῦ Παύλου, τὸν ὁποῖον ἠκολούθησεν ἔπειτα εἰς τὰς ἀποστολικὰς ὁδοιπορίας του «καθάπερ ἀστὴρ ἡλίῳ», γενόμενος «σύσκηνος αὐτῷ καὶ τὸ πᾶν ὁμοδίαιτος». Συμμεριζόμενος τὰς κακουχίας καὶ τὰς ταλαιπωρίας τοῦ ἀποστολικοῦ ἔργου τοῦ Παύλου καὶ συγκακοπαθῶν ὡς καλὸς στρατιώτης Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἀνεδείχθη ἀντάξιος τοῦ πνευματικοῦ του πατρός, ὁ ὁποῖος μετὰ πολλῆς στοργῆς προνοεῖ περὶ τῆς σοβαρῶς κλονισθείσης ὑγείας του. Βραδύτερον ἐχειροτονήθη ὑπὸ τοῦ Παύλου διάκονος. Κατὰ τὴν τρίτην ὁδοιπορίαν ὁ Τιμόθεος ἦλθε μετὰ τοῦ Παύλου εἰς Ἔφεσον, ὁπόθεν ἀπεστάλη μετὰ τοῦ Ἐράστου εὶς Μακεδονίαν. Ἐκεῖ συνηντήθη μετὰ τοῦ Παύλου, τὸν ὁποῖον συνώδευσεν εἰς Κόρινθον, Τρωάδα καὶ Ἱεροσόλυμα, εἶτα δὲ εἰς Ῥώμην, ὅπου ἔλαβον χώραν τὰ πρῶτα δεσμὰ τοῦ Παύλου. Μετ᾿ αὐτοῦ πιθανώτατα ἐφυλακίσθη καὶ ὁ Τιμόθεος, ἀπελευθερωθεὶς ἀργότερον (Ἑβρ. ΙΓ´, 23). Κατὰ τὴν τετάρτην ὁδοιπορίαν ἐχειροτονήθη Ἐπίσκοπος ὑπὸ τοῦ Παύλου εἰς νεαρὰν ἡλικίαν, περὶ τὸ 60 μ.Χ., χρηματίσας πρῶτος Ἐπίσκοπος Ἐφέσου. Ὀλίγoν πρὸ τοῦ μαρτυρίου τοῦ Παύλου ἦλθεν ἐκ νέου εἰς Ρώμην πρὸς συνάντησίν του.
Μετὰ τὸν θάνατον τοῦ Παύλου καὶ τὴν ἅλωσιν τῆς Ἱερουσαλὴμ (70 μ.Χ.) ἦλθεν ἐκ Παλαιστίνης καὶ ἐγκατεστάθη εἰς Ἔφεσον ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης, ὅπου συνεδέθη μετὰ τοῦ Τιμοθέου, τοῦ ὁποίου ὑπῆρξε φίλος, διδάσκαλος καὶ συνεργός, παρέμεινε δὲ ἐκεῖ μέχρι τοῦ 96 μ.Χ., ὅτε ἐξωρίσθη εἰς Πάτμον κατὰ τὸν ἐπὶ αὐτοκράτορος Δομετιανοῦ (81-96 μ.Χ.) ἐγερθέντα σφοδρὸν κατὰ τῶν χριστιανῶν διωγμόν.
Ὁ Τιμόθεος ἐν Ἐφέσῳ εἶχε νὰ ἀντιπαλαίσῃ κατὰ φανατικῶν εἰδωλολατρῶν. Ἤδη πρὸ αὐτοῦ ὁ Παῦλος ἐκινδύνευσε σοβαρῶς, διωχθεὶς ὑπὸ τοῦ εἰδωλοποιοῦ Δημητρίου καὶ «κατὰ ἄνθρωπον ἐθηριομάχησεν ἐν Ἐφέσῳ» (Α´ Κορινθ. ΙΕ´ 32). Εἰς Ἔφεσον ἐλατρεύετο ἡ Ἄρτεμις καὶ κατὰ τὰς πρὸς τιμήν της πανδήμους ἑορτὰς ἐλάμβανον χώραν ἀνήκουστα ὄργια, τὰ ὁποῖα δικαίως ἐξήγειρον τὴν ψυχὴν τοῦ Ἀποστόλου. Κατὰ τὴν τοιαύτην πανήγυριν, ὀνομαζομένην Καταγώγιον, τὸ ἔτος 97 μ.Χ., οἱ Ἐφέσιοι εἰδωλολάτραι περιήρχοντο μετημφιησμένοι καὶ μὲ προσωπίδας τὴν πόλιν, φέροντες μικρὰ εἴδωλα εἰς χεῖρας καὶ προβαίνοντες εἰς πλεῖστα ὄργια, ἐγκλήματα καὶ ἀσελγείας καθ᾿ ὁδόν. Ὁ Τιμόθεος ἐπιχειρήσας νὰ ἐμποδίσῃ αὐτούς ἐν μέσῃ ὁδῷ καὶ ἐλέγξῃ τὴν πλάνην των, ὑπέστη σφοδρὸν καὶ ἀνηλεῆ λιθοβολισμόν ἐκ μέρους τοῦ μαινομένου πλήθους, συνεπείᾳ τοῦ ὁποίου κατέπεσεν αἱμόφυρτος ἐπὶ τοῦ ἐδάφους. Οἱ εἰδωλολάτραι τότε μὲ μεγαλυτέραν λύσσαν ἔτυπτον διὰ λίθων καὶ ῥοπάλων τὸν Ἅγιον, τὸν ὀποῖον ἐχλεύαζον καὶ ἔσυρον ἀνὰ τὰς ὁδοὺς τῆς πόλεως. Ὁ Τιμόθεος μετὰ καρτερίας ὑφίστατο τὸ μαρτύριον, εὐχαριστῶν τὸν Κύριον, διότι τὸν ἠξίωσε νὰ προσφέρῃ τὴν ζωήν του ὑπὲρ Ἐκείνου καὶ νὰ γίνῃ πιστὸς «ἄχρι θανάτου».
Ἐν τέλει ἐγκαταλειφθεὶς ἡμιθανής, περσυνελέγῃ μὲ πολλὴν εὐλάβειαν ὑπὸ χριστιανῶν καὶ μετεκομίσθῃ κρύφα πέραν τοῦ λιμένος τῆς πόλεως. Τὸ ἀσθενικὸν σῶμα τοῦ μάρτυρος ἐξαντληθὲν τελείως ἐκ τῶν κακώσεων καὶ τῶν τραυμάτων ὑπέκυψε καὶ ἡ παρθενικὴ ψυχὴ τοῦ ἁγίου τούτου ἀνδρός, ὁ ὁποῖος εἶχε τὸ αὐτό μαρτυρικὸν τέλος μὲ τὸν πρωτομάρτυρα Στέφανον, ἔσπευσεν εἰς συνάντησιν τοῦ ουρανίου αὐτῆς Νυμφίου, τὴν 22αν Ἰανουαρίου τοῦ 97μ.Χ., ἐπὶ τοῦ αὐτοκράτορος Δομετιανοῦ, ἢ κατ᾿ ἄλλην ἐκδοχήν, ἐπὶ Νέρβα, ἀνθυπατεύοντος τῆς Ἀσίας τοῦ Περεγρίνου.
Τὸ ἱερὸν σκῆνος τοῦ Ἁγίου ἐνεταφιάσθη ὑπὸ τῶν χριστιανῶν εἰς τόπον καλούμενον ὑπὸ τῶν Ἐφεσίων πίονα, ἐκεῖθεν δὲ διεκομίσθη τὸ ἱερόν του λείψανον εἰς Κωνσταντινούπολιν, τὸ 356 μ.Χ., ἐπὶ αὐχοκράτορος Κωνσταντίου, υἱοῦ τοῦ μεγάλου Κωνσταντίνου, ἐναποτεθὲν ὑπὸ τὴν ἁγίαν Τράπεζαν τοῦ Ναοῦ τῶν Ἁγ. Ἀποστόλων, ὁμοῦ μετὰ τῶν λειψάνων τῶν Ἀποστόλων Ἀνδρέου καὶ Λουκᾶ, «ἵνα ὥσπερ αὐτοῖς κοινὰ γέγονε πάντα, ὁ τρόπος, ἡ μαθητεία, τὸ κήρυγμα, κοινὸς γένηται καὶ ὁ τάφος, ἐπεὶ κοινὴ τούτων καὶ ἡ ἐκεῖθεν κατάπαυσις», κατὰ τὴν ἔκφρασιν τοῦ Συμεῶνος τοῦ Μεταφραστοῦ.
Ὅταν ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὁ Θεολόγος ἐπανῆλθεν ἐκ τῆς ἐξορίας, ἐπὶ αὐτοκράτορος Τραϊανοῦ, μὲ πολλὴν ὁδύνην ἐπληῥοφορήθη τὸν μαρτυρικὸν θάνατον τοῦ ἠγαπημένου μαθητοῦ του Τιμοθέου καί, ἵνα μὴ παραμείνῃ ἡ Ἐκκλησία ἄνευ Ποιμένος, διεδέχθη τοῦτον εἰς τὸν ἐπισκοπικὸν θρόνον Ἐφέσου, παραμείνας ὡς ἐπίσκοπος αὐτῆς ἀπὸ τοῦ ἔτους 97 μέχρι τοῦ τέλους του (101 μ.Χ.). Κατὰ μίαν παράδοσιν, ὁ Ἀπόστολος Τιμόθεος παρέστη ἐν Γεθσημανῇ κατὰ τὴν κηδείαν τῆς Θεομήτορος ὁμοῦ μετὰ τῶν λοιπῶν Ἀποστόλων.
Πρὸς τὸν Τιμόθεον ὁ Παῦλος ἔγραψε δύο ἐπιστολάς, τὴν πρώτην ἐκ Λαοδικείας καὶ τὴν δευτέραν ἐκ Ῥώμης, παρέχων σημαντικὰς ὑποθῆκας διὰ τὸ ἔργον τοῦ ποιμένος, ἐξ οὖ καὶ Ποιμαντορικαὶὠνομάσθησαν. Τὸ ὄνομα τοῦ Τιμοθέου ὡς ἀποστολέως καὶ συγγραφέως ἀναφέρεται μετὰ τοῦ ὀνόματος τοῦ Παύλου εἰς τὴν ἀρχὴν ἓξ ἐπιστολῶν αὐτοῦ (Β´ Κορινθίους, Φιλιππησίους, Κολασσαεῖς, Α´ Θεσσαλονικεῖς καὶ πρὸς Φιλήμονα).
Τὸν Τιμόθεον ἀποκαλεῖ ἐν ταῖς ἐπιστολαῖς του ὁ Παῦλος «ἀδελφόν» (Β´ Κορινθ. Α´ 1, Κολασσ. Α´1, Φιλημ. 1) «δοῦλον Ἰησοῦ Χριστοῦ» (Φιλημ. Α´ 1) «συνεργὸν» αὐτοῦ (Α´ Κορινθ. ΙΣΤ´ 21), «ἄνθρωπον τοῦ Θεοῦ» (Α´ Τιμοθ. ΣΤ´ 11) «γνήσιον τέκνον ἐν πίστει» (Α´ Τιμοθ. Α´ 2) καὶ ἀγαπητὸν τέκνον» (Β´ Τιμοθ. Α´ 2).
Προτρέπει δὲ τοὺς Κορινθίους ὡς ἑξῆς· «Ἐὰν δὲ ἔλθῃ Τιμόθεος, βλέπετε ἵνα ἀφόβως γενήται πρὸς ὑμᾶς· τὸ γὰρ ἔργον Κυρίου ἐργάζεται ὡς καὶ ἐγώ» (Α´ Κορινθ. ΙΣΤ´ 10-11), καὶ ἀλλαχοῦ γράφει: «Ἔπεμψα ὑμῖν Τιμόθεον, ὃς ἐστί τέκνον μου ἀγαπητόν καὶ πιστὸν ἐν Κυρίῳ, ὃς ὑμᾶς ἀναμνήσει τὰς ὁδούς μου τὰς ἐν Χριστῷ» (Α´ Κορινθ. Δ´ 17). Εἰς δὲ τοὺς Φιλιππησίους λέγει: «Ἐλπίζω δὲ ἐν Κυρίῳ Ἰησοῦ Τιμόθεον ταχέως πέμψαι ὑμῖν, ἵνα κἀγὼ εὐψυχῶ, γνοὼς τὰ περί ὑμῶν· οὐδένα γὰρ ἔχω ἰσόψυχον ὅστις γνησίως τὰ περὶ ὑμῶν μεριμνήσει… τὴν δὲ δοκιμὴν αὐτοῦ γιγνώσκετε, ὅτι ὡς πατρὶ τέκνον, σὺν ἐμοὶ ἐδούλευσεν εἰς τὸ Εὐαγγέλιον» (Φιλιπ. Β´ 19-22). Ἀλλὰ καὶ εἰς τοὺς Θεσσαλονικεῖς χαρακτηριστικῶς παρατηρεῖ: «Ἐπέμψαμεν Τιμόθεον τὸν ἀδελφὸν ἡμῶν καὶ διάκονον τοῦ Θεοῦ καὶ συνεργὸν ἡμῶν ἐν τῷ Εὐαγγελίῳ τοῦ Χριστοῦ, εἰς τὸ στηρίξαι ὑμᾶς καὶ παρακαλέσαι ὑμᾶς περὶ τῆς πίστεως ὑμῶν» (Α´ Θεσσαλ. Γ´ 2).
Ἐξ ὅλων τούτων καταφαίνεται ὁποίαν ἐκτίμησιν καὶ ἀγάπην πρὸς τὸν Τιμόθεον εἶχεν ὁ Παῦλος, ἀλλὰ καὶ πόσην ὑπὲρ πάντα πολύτιμον βοήθειαν προσέφερεν οὗτος εἰς τὸν μέγαν Ἀπόστολον τῶν ἐθνῶν καὶ εἰς τὸ κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου.
Ὅθεν ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος συμπεραίνει, ὅτι οὐκ ἦν οὕτω ζηλωτὸς ὁ Τιμόθεος, εἰ Παύλου τέκνον ἦν φύσει, ὥς ἐστι θαυμαστὸς νῦν, ὅτι κατὰ σάρκα μηδὲν αὐτῷ προσήκων, διὰ τῆς κατὰ τὴν εὐλάβειαν συγγενείας εἰς τὴν υἱοθεσίαν εἰσήγαγεν ἑαυτὸν τὴν ἐκείνου μετὰ ἀκριβείας τοὺς χαρακτῆρας τῆς ἐκείνου φιλοσοφίας διασώζων ἐν ἅπασι» (Migne E π. Τόμ. 49, σελ.20).
Ὁ Τιμόθεος εἶναι μία ἐκ τῶν σπουδαιοτέρων προσωπικοτήτων τῆς Καινῆς Διαθήκης, διεδραμάτισε δὲ μεγάλον ρόλον εἰς τὴν διάδοσιν τοῦ Χριστιανισμοῦ κατὰ τὸν α´ αἰῶνα. Πράγματι ὑπῆρξε μία τῶν ἐκλεκτοτέρων καὶ συμπαθεστέρων φυσιογνωμιῶν, ἐξ ὅσων ἐγνώρισεν ὁ χριστιανικὸς κόσμος κατὰ τοὺς ἀποστολικοὺς χρόνους.
Ὁ Τιμόθεος δὲν ἦτο μόνον ἀπαράμιλλος συνέκδημος καὶ συνεργὸς τοῦ Παύλου. Ὁ ἔνθεος ζῆλος του καὶ ὁ πλοῦτος τῶν ἀρετῶν του, ἡ σύνεσις, ἡ παρουσία καὶ τὸ θάρρος του, ἡ παρθενικὴ ἁγνότης καὶ ἡ ἀσκητικότης τοῦ βίου του, τὸν ἀνέδειξαν πρῶτον Ἐπίσκοπον μιᾶς τῶν ἑπτὰ Ἐκκλησιῶν τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, ἡ ὁποία ἔμελλε νὰ ἐξελιχθῇ εἰς μέγα ἐκκλησιαστικόν κέντρον τῆς κατὰ Ἀνατολὰς χριστιανικῆς Ἐκκλησίας, ὑπέροχον Ποιμένα καὶ δεξιὸν Κυβερνήτην τοῦ σκάφους τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ καὶ ἄριστον πρότυπον καὶ ὑπογραμμὸν ὄχι μόνον παντὸς κληρικοῦ, ἀλλὰ καὶ τῶν πιστῶν ἐν γένει. Ὁ Ἀπόστολος καὶ Ἱεράρχης Τιμόθεος ἀνεδείχθη διὰ τοῦ μαρτυρίου του καὶ θαυματουργὸς Ἱερομάρτυς, τοσαύτης δὲ χάριτος ἀπήλαυεν, ὥστε καὶ ἐν ζωῇ καὶ μετὰ θάνατον πλεῖστα ἐτέλει θαύματα, «τὰ δὲ ὀστᾶ καὶ τὰ λείψανα αὺτοῦ δαίμονας ἀπήλαυνεν» (Ἱ. Χρυσοστ. ἐν Migne, 49, 18-19). Ὁ Συμεὼν ὁ Μεταφραστὴς τὸν ἀποκαλεῖ «χορηγὸν θαυμάτων, χαρίτων ταμίαν, θησαυρὸν ἀκένωτον, πλοῦτον μή δαπανώμενον».
Ἡ μνήμη αὐτοῦ ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ τιμᾶται τῇ 22ᾳ Ἰανουαρίου, ἐν τῇ Κοπτικῇ τῇ 23ῃ, ἐν δὲ τῇ Δυτικῇ καὶ τῇ Ἀγγλικανικῇ τῇ 24ῃ τοῦ αὐτοῦ μηνός.
* Τιμόθεος Ματθαιάκης ο μετά ταύτα Μητροπολίτης Μαρωνείας από Επίσκοπος Μυρέων και πρώτος Μητροπολίτης Ν.Ιωνίας και Φιλαδελφείας ( +1992)
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ ΑΓΙΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΙΜΟΘΕΟΥ
Ποίημα Μοναχού Γερασίμου Μικραγιαννανίτου
Ήχος δ΄. Ταχύ προκατάλαβε.
Ως Παύλου συνέκδημος,καί μαθητής Ιερός,Απόστολος ένθεος,καί υπηρέτης Χριστού,εδείχθης Τιμόθεε,όθεν την εν Εφέσω,Εκκλησίαν ποιμάνας,αίματι μαρτυρίου,την ζωήν σου σφραγίζεις.Καί νυν Χριστόν ικέτευε,υπέρ των ψυχών ημών.
Κοντάκιον. Ήχος α΄. Χορός αγγελικός.
Τον θείον Μαθητήν, και συνέκδημον Παύλου, Τιμόθεον πιστοί, ανυμνήσωμεν πάντες, συν τούτω γεραίροντες, τον σοφόν Αναστάσιον, τον εκλάμψαντα, εκ της Περσίδος ως άστρον, και ελαύνοντα, τα ψυχικά ημών πάθη, και νόσους του σώματος.
Άγιος Οσιομάρτυς Αναστάσιος ο Πέρσης
Μάγος από μάγους
Ο ένδοξος Μάρτυρας του Χριστού Αναστάσιος, καταγόταν από την Περσία. Έζησε το έτος 610 μ.Χ. Κατά την εποχή εκείνη βασιλιάς της Πέρας ήταν ο Χοσρόης, του δε Βυζαντίου ο
αυτοκράτορας ο Ηράκλειος. Το πρώτο όνομα του Αγίου ήταν Μάργουνδατ. Ο πατέρας του ήταν ένας από τους πιο σοφούς και τους πιο αρίστους στην σατανική τέχνη της μαγείας
και ονομαζόταν Βάβ. Αυτός, λοιπόν, ο πατέρας του Αναστασίου, είχε πολλούς μαθητές, στους οποίους μάθαινε, πώς να φτιάχνουν μάγια. Μεταξύ των μαθητών του ξεχώριζε και ο
Αναστάσιος. Ο πατέρας του, έβαλε όλη του την σατανική δύναμη και τέχνη να κάνη το παιδί του ένα από τους μεγαλύτερους μάγους του καιρού του, ώστε να ξεπεράσει ακόμη κι
αυτόν τον ίδιο, τον εαυτό του, στην μαγεία. Όταν ο Αναστάσιος μεγάλωσε, ο πατέρας του τον έγραψε σε κάποιο τάγμα, που το λέγανε τάγμα των τηρώνων, δηλ. τάγμα των
νεοσυλλέκτων.Ο Τίμιος Σταυρός θαυματουργεί στην Περσία
Οι Πέρσες εκστράτευσαν εναντίον της Ιερουσαλήμ και την κυρίευσαν. Στα Ιεροσόλυμα βρήκαν και λεηλάτησαν πάρα πολλά πράγματα μεγάλης αξίας. Μεταξύ όλων των
πραγμάτων αυτών εκείνο πού είχε την μεγαλυτέρη αξία διά τους χριστιανούς, ήταν ο Τίμιος και ζωοποιός και σωτήριος Σταυρός του Χριστού μας. Ο αιχμάλωτος Σταυρός τους
γλύτωσε από την ειδωλολατρία και τους χάρισε την ελευθερία τους. Όσο καιρό βρισκόταν στην Περσία ο Σταυρός πάντοτε άστραφτε και παντού άπλωνε τις ευεργετικές ακτίνες
της χάριτος σαν όπλο σωτήριο και ακατανίκητο. Και εκείνες τις ψυχές πού δεν δεχόταν τα λόγια του ευαγγελίου τις μάστιζε;. Εκείνοι όμως πού είχαν πολλή διάθεση, και δέχονταν
την αληθινή πίστη του Χριστού, κατά τρόπον θαυμαστό τους φώτιζε. Ένας από αυτούς πού δέχτηκαν την πίστη ήταν και ο Αναστάσιος.
Η Θεϊκή φωτιά
Όλα αυτά πού γίνονταν στα μέρη της Περσίας, τα άκουσε και ο Αναστάσιος. Μέσα στην ψυχή του άναψε μυστικά η θεϊκή φωτιά. Διά τούτο ρωτούσε παντού να μάθει ο νέος, για
την χριστιανική πίστη. Ο Αναστάσιος ρώτησε και έμαθε από τους ευσεβείς Χριστιανούς, όλα εκείνα πού έγιναν γύρω από το μυστήριο της θείας οικονομίας. Τότε με μεγάλη χαρά
και αγαλλίαση δέχθηκε τους σπόρους της ευσεβείας και καρποφόρησε καρπούς πίστεως. Το αποτέλεσμα ήταν, να απαρνηθεί και να εγκαταλείψει την πατρίδα του, τα πλούτη
του, τους συγγενείς του και τα στρατιωτικά αξιώματα, πού όλα αυτά ήταν πρόσκαιρα και μάταια και ανωφελή. Προτίμησε λοιπόν ν’ αποκτήσει ουράνια πλούτη. Έτσι πρώτα ήλθε
στην Ιεράπολι. Εκεί έμεινε στο σπίτι κάποιου Πέρσου Χριστιανού στο θρήσκευμα και χρυσοχόου το επάγγελμα. Ο Αναστάσιος παρεκάλεσε τον χριστιανό αυτόν Πέρση να τον
βοηθήσει, ώστε να λάβει το άγιο βάπτισμα. Ήθελε ο Αναστάσιος να βαπτιστεί για να καθαρισθεί από κάθε αμαρτία και προ παντός από την μαγική σαπίλα, και να γίνει δούλος
του Χριστού.
Πώς εβαπτίσθη
Ο χρυσοχόος όμως, επειδή φοβόταν τον Περσικό κίνδυνο, απέφυγε να τον βάφτιση. Ο Αναστάσιος πολλές φορές πήγαινε στην εκκλησία και προσευχόταν. Ο Αναστάσιος
βλέποντας στους τοίχους της εκκλησίας ζωγραφισμένους τους Αγίους μας, ρωτούσε τους άλλους χριστιανούς να μάθη για τη ζωή των Αγίων. Ακούγοντας δε για τους αγώνες
και τα παλαίσματα των Αγίων, η καρδιά του Αναστασίου άναβε ακόμη περισσότερο από την θεϊκή αγάπη. Τότε έτρεξε και ήλθε στα Ιεροσόλυμα, για να βαπτιστεί. Στα Ιεροσόλυμα,
λοιπόν, βρήκε κάποιον χριστιανό. Σ’ αυτόν εκμυστηρεύτηκε τον πόθο του και τον παρεκάλεσε να τον βοηθήσει να βαπτιστεί. Πράγματι ο χριστιανός αυτός πήρε τον Αναστάσιο
και τον πήγε σε κάποιο πρεσβύτερο, πού τον λέγανε Ηλία. Ο Ηλίας, πού ήταν ιερεύς στο ναό της Αγίας Αναστάσεως τον έφερε στον πατριάρχη Μόδεστο. Ο Πατριάρχης με
μεγάλη χαρά δέχθηκε και βάφτισε τον νέον αυτόν και του έδωκε το όνομα Αναστάσιος. Ο Αναστάσιος, λοιπόν, έμεινε στο σπίτι του ιερέως Ηλία οκτώ ημέρες. Σύμφωνα με την
συνήθεια των κατηχουμένων ο θειος Ηλίας ρώτησε τον Αναστάσιο που σκέπτεται να πάει. Ο Αναστάσιος τον παρεκάλεσε να τον κάνει καλόγηρο. Ο πρεσβύτερος Ηλίας
κατάλαβε, ότι ο Αναστάσιος έχει καλή ψυχή, και ότι μια μέρα θα γινόταν ένα στολίδι της Εκκλησίας του Χριστού. Γι αυτό δέχθηκε να τον κάμει μοναχό.
Στο Μοναστήρι
Όταν ο Όσιος ιερεύς τελείωσε την θεία λειτουργία, πήρε μαζί του τον Αναστάσιο και πήγαν στο Μοναστήρι του Αγίου Αναστασίου. Ηγούμενος εκεί ήταν ένας ξακουστός και
ενάρετος άνθρωπος, πού τον λέγανε Ιουστίνο. Ο Ηγούμενος με μεγάλη χαρά δέχθηκε τον Αναστάσιο και τον έκαμε και μοναχό. Ήταν δε τότε ο δέκατος χρόνος πού βασίλευε
στο Βυζάντιο ο ευσεβής Ηράκλειος. Ο Αναστάσιος έδειξε μέσα στο Μοναστήρι θαυμάσια διαγωγή. Ζούσε θεάρεστα, σύμφωνα με το θέλημα του Θεού. Στο Μοναστήρι ο Άγιος
κάθισε επτά χρόνια.
Νίκησε τους πειρασμούς του
Αλλά ο φθονερός διάβολος δεν άντεξε άλλο. Δεν μπορούσε να υποφέρει τόσο μεγάλη αρετή και τόση μεγάλη αγάπη προς τον Χριστό. Γι αυτό έλαβε την απόφαση να του φέρνει
εμπόδια. Πρώτα – πρώτα άρχισε να του βάζει στο μυαλό του την καλοπέραση, πού είχε στην πατρίδα του, την Περσία. Έπειτα του έβαλε στο μυαλό του, την αγάπη του πατέρα
του, τις κοσμικές απολαύσεις και όλα εκείνα, τα οποία είναι μάταια και πρόσκαιρα. Ο Άγιος κατέφευγε πάντοτε στην προσευχή, ζητώντας την βοήθεια του Χριστού. Κατόπιν με
δάκρυα πήγαινε στο δάσκαλο του και του έλεγε όλους τους πειρασμούς του φθονερού και δολίου δράκοντος. Ο διδάσκαλος του μόλις άκουσε αυτά από τον Αναστάσιο φώναξε
και συγκεντρώθηκαν όλοι οι μοναχοί για να κάνουν παράκληση προς τον Κύριο. Και με αυτόν τον τρόπο ελευθερώθηκε ο Αναστάσιος από τον διάβολο.
Προβλέπει το Μαρτύριο του
Ύστερα από λίγο ο τρισμακάριος αυτός Αναστάσιος είδε όλα αυτά πού ποθούσε, σε ένα όραμα, το οποίον είχε ως εξής: Είδε ότι ανέβηκε σε κάποιο βουνό ψηλό και μετέωρο.
Εκεί κάποιος άνθρωπος του έδωκε ένα Χρυσό ποτήρι, το οποίον ήταν στολισμένο με πολύτιμους λίθους. Το Χρυσό αυτό ποτήρι ήταν γεμάτο από κρασί. Ο άνθρωπος, πού του
το έδωσε, του είπε: Λάβε και πιες το. Πράγματι, ο μακάριος Αναστάσιος το ήπιε το κρασί. Τότε δε του φάνηκε στην γεύση πολύ καλό, ώστε αισθάνθηκε στην ψυχή του και κάποια
γλυκύτητα. Κατάλαβε ο Άγιος Αναστάσιος, προτού ξυπνήσει, ότι ο Θεός με το όραμα αυτό, του έδειξε το μαρτύριο, πού επρόκειτο να του κάμουν. Όταν ξύπνησε με δάκρυα ο
Αναστάσιος πήγε και έπεσε στα πόδια του δασκάλου του και τον παρακαλούσε να προσευχηθεί γι αυτόν, διότι το τέλος της ζωής του πλησιάζει. Του διηγήθηκε κατόπιν το όραμα
του αλλά δεν του φανέρωσε την επιθυμία του ότι θέλει να μαρτυρήσει μήκως ο δάσκαλος του τον εμποδίσει.
Πηγαίνει για το Μαρτύριο
Η ψυχή του ποθούσε το μαρτύριο. Σε λίγο όμως, χωρίς να πάρει μαζί του ούτε άρτους, ούτε αργύριο, ούτε άλλο ιμάτιο εκτός από αυτό πού φορούσε, έφυγε κρυφά από το
Μοναστήρι. Φεύγοντας από το Μοναστήρι, ήλθε στην Καισαρεία της Παλαιστίνης. Εκεί ήταν ο ναός της Αειπαρθένου Θεοτόκου. Στον ναό αυτό ο Άγιος έμεινε επί δύο ημέρες
προσευχόμενος. Ζητούσε να τον οδηγήσει σύμφωνα με το συμφέρον της ψυχής του. Ύστερα ήλθε στο ναό της Άγιας Ευφημίας.
Ελέγχει τους μάγους και φυλακίζεται
Εκεί όμως είδε μερικούς μάγους από την Περσία, οι οποίοι έκαμαν μάγια και μάντευαν σαν δηλ. σαν τα σημερινά σατανικά μέντιουμ. Ο Άγιος κινούμενος από θείο ζήλο του
ήλεγξε αυστηρά και τους είπε: «Αυτά, τα οποία κάμνετε εσείς τώρα, τα έκανα κι εγώ. Όταν όμως γνώρισα την αληθινή πίστη του Χριστού, έτρεξα και καθαρίστηκα με το Άγιο
Βάπτισμα. Έκτοτε εγκατέλειψα και μίσησα, τα έργα αυτά του Διαβόλου. Το ίδιο συμβουλεύω να κάνετε κι εσείς και χωρίς καμία αναβολή μάλιστα. Μακριά απ τον Σατανά…».
Προσπαθούσε έτσι να τους φέρει σε μετάνοια.
Εκείνη την στιγμή όμως, κι ενώ ακόμη συζητούσε ο Αναστάσιος με τους μάγους, συνέβη το έξης: Εκεί κοντά ήσαν κι άλλοι Πέρσες, οι οποίοι υπηρετούσαν μαζί με τον Άγιο
στρατιώτες στην πατρίδα του, την Περσία. Αυτοί, λοιπόν, μόλις τον είδαν, τον γνώρισαν όρμησαν σαν λύκοι άγριοι κατ’ επάνω του. Τον άρπαξαν βάναυσα και τον έρριξαν βίαια
στην φυλακή.
Στην φυλακή ο Άγιος καθόταν, ώσπου να έλθει ο άρχοντάς των Μαρσαβανάς, για να τον εξετάσει, διότι απουσίαζε από την Καισάρεια.
Μπροστά στον Μαρσαβανά
Όταν λοιπόν ήλθε ο τύραννος, του πήγαν μπροστά του τον Άγιο για ανακρίσεις. Ο Άγιος δεν τον προσκύνησε, όπως είναι συνήθεια στους Πέρσες, αλλά στάθηκε όρθιος,
χωρίς φόβο, φανερώνοντας έτσι την Ελευθερία της ψυχής του. Ο Μαρσαβανάς προσπάθησε στην αρχή με διάφορες κολακείες να τον κάνει να αρνηθεί τον Χριστό. Ο Άγιος
όμως αδιαφορούσε για τα λόγια του τυράννου.
Τότε ο σκληρός τύραννος, διέταξε να βάλουν στο ένα πόδι του και στο λαιμό του μια σιδερένια αλυσίδα. Διέταξε έπειτα να σηκώνει λιθάρια και να τα ανεβάζει στο τειχόκαστρο.
Αλλά δεν έφθαναν μόνον αυτά. Οι συμπατριώτες του τον κτυπούσαν, τον χλεύαζαν και του ξερίζωναν τα γένια του, του έκαναν διάφορα άλλα μαρτύρια. Όλα αυτά ο Άγιος τα
υπέμεινε με μεγάλη υπομονή και χαρά. Οι ονειδισμοί χάριν του Χριστού ήταν για τον Άγιο, εγκώμια.
Ύστερα από όλα αυτά ο τύραννος άρχισε να τον ανακρίνει πάλι, φοβερίζοντας να τον στείλει στον βασιλέα, για να τον βασανίσει περισσότερο και σκληρότερα. Αλλά ο Άγιος
δεν υποχωρούσε. Παρέμενε στερεός και ασάλευτος στην πίστη του Χριστού μας. Τότε διέταξε ο άρχων να τον ξαπλώσουν κάτω στο χώμα και να τον κτυπούν άσπλαχνα.
Ξαπλωμένος, όπως ήταν, δεχόταν από τους δήμιους ξυλοδαρμούς με αξιοθαύμαστη καρτερικότητα. Αν και δεν ήταν δεμένος εν τούτοις ελάχιστα κουνήθηκε από την θέση του.
Και όλα αυτά τα βασανιστήρια, πού προκαλούσαν αβάστακτους πόνους, ο Άγιος Αναστάσιος τα υπέμεινε, χωρίς γογγυσμούς, αλλά αντιθέτως με μεγάλη χαρά, διότι περίμενε να
απόλαυση την μέλλουσα μακαριότητα.
Ο τύραννος κατόπιν τον έριξε στην φυλακή, ελπίζοντας, ότι ο Άγιος θα φοβηθεί, θα μετανοήσει και θα αρνηθεί τον Χριστό. Όταν πέρασαν πολλές ημέρες, τον έβγαλαν από την
φυλακή και του είπαν να προσφέρει θυσία στα είδωλα, όπως έκαμναν κι αυτοί. Και ο Άγιος του είπε:
Ω! της ανοησίας σου! Πώς είναι δυνατόν να με διατάζεις να προσκυνήσω τη φωτιά, τα βουνά, τα κτήνη και άλλα παρόμοια κτίσματα, ταλαίπωρε! Ο Θεός, άρχοντά μου,
δημιούργησε τον άνθρωπο βασιλιά και αφέντη σε όλα αυτά, πού μου είπες να τα λατρεύσω, και να τα έχει υπόδουλα, και μόνο τον αληθινό Θεό, ο οποίος είναι δημιουργός
των πάντων, να σέβεται και να λατρεύει.
Οι Αδελφοί τον ενισχύουν
Με αυτά και με άλλα λόγια αληθινά ο μάρτυς νίκησε τον τύραννο. Και επειδή δεν μπορούσε ν απαντήσει στον μάρτυρα, τον έβαλε στην φυλακή. Όλα όμως αυτά, πού συνέβησαν
γύρω από τον Άγιο Αναστάσιο, τα έμαθε ο διδάσκαλος του. Για όλα αυτά χάρηκε και δόξασε τον Θεό. Συγκέντρωσε κατόπιν όλη την αδελφότητα, έκαμαν θερμή παράκληση για
να τον δυναμώσει ο Χριστός να νικήσει τον τύραννο, και να πάρει τον στέφανο του μαρτυρίου. Κατόπιν του έστειλαν με δύο μοναχούς ενθαρρυντικά γράμματα, με τα οποία τον
συμβούλευαν στοργικά να μη φοβηθεί την σκληρότητα του τυράννου, αλλά με ανδρεία και γενναιότητα να υπομένει όλα τα μαρτύρια, ώστε να τελειώσει νικηφόρα τον δρόμο, πού
είχε αρχίσει. Όσες, μέρες βρισκόταν ο Άγιος στην φυλακή δεμένος, δεν άφηνε καμία νύχτα τον κανόνα του. Και όσο μπορούσε προσευχόταν, παρά τις πληγές και τις αλυσίδες
πού τον δυσκόλευαν.
Τί είδε ο δήμιος Εβραίος
Μια νύχτα όμως καθώς έψελνε, τον άκουσε κάποιος δήμιος. Ο δήμιος αυτός ήταν στην θρησκεία Εβραίος, πλην όμως ήταν καλός. Αυτός, λοιπόν, βλέποντας τον Άγιο να
κουβαλάει όλη την ημέρα λιθάρια και την νύχτα να μην κοιμάται, αλλά να προσεύχεται, τον θαύμαζε. Γι αυτό λοιπόν μια φορά έβαλε σε μια σχισμή, σε μια τρύπα της φυλακής τα
μάτια του, για να δει τί κάνει ο Άγιος. Αλλά τι να δει! Βλέπει θαύμα εξαίσιο. Είδε μερικούς ασπροφορεμένους να φορούν αρχιερατικές στολές. Όλοι δε αυτοί να βρίσκονται γύρω
από τον Άγιο και τα πρόσωπά τους να λάμπουν σαν τον ήλιο. Κατά τον ίδιο τρόπο ήταν ντυμένος και ο Άγιος Αναστάσιος, τον οποίο θύμιαζε κάποιος νέος, πού στεκόταν
μπροστά στον Άγιο σαν διάκονος.
Μόλις είδε αυτά τα ουράνια πράγματα ο Εβραίος, θέλησε να πάει να ξυπνήσει κάποιο σύντροφο του, πού ήταν Χριστιανός και έπαρχος της Σκυθοπόλεως. Στάθηκε όμως
αδύνατο να φύγει από την θέση του. Δεν μπορούσε να κουνήσει, ούτε πόδια, ούτε χέρια, από την έκπληξη του θαύματος ή και κατά παραχώρηση Θεού, διά να οικονομήσει
κάτι άλλο καλλίτερο.
Αφού πίεσε τον εαυτό του, κατόρθωσε να πάει στον πλησίον του, όπου του διηγήθηκε όλα αυτά, πού είδε. Όταν άκουσε αυτά ο άλλος, πήγε να δει και αυτός. Πλην όμως
δεν είδε τίποτε; Και διά να μη στερηθεί τα όσα είδε αυτός άρχισε να του τα διηγείται όλα με κάθε λεπτομέρεια.
Στο Βασιλέα Χοσρόη
Αφού είδε ο τύραννος, ότι ο Άγιος δεν πρόκειται ν’ αλλάξει με κανένα τρόπο γνώμη, παίρνει αλυσίδες και μαζί με δύο άλλους Χριστιανούς τον δένει. Διατάζει έπειτα τους δήμιους
να τον παραδώσουν στον βασιλιά. Πολλοί Χριστιανοί με δάκρυα τους ακολουθούσαν. Προσευχόντανε στον Κύριο να τους δίνη μέχρι τέλους δύναμη. Τον Άγιο τον ακολουθούσε
και ένας από τους δυο μοναχούς, τους οποίους είχε στείλει ο γέροντας του, για να τον υπηρετείσουν στα αναγκαία και να βλέπει όλα τα μαρτύρια του για να τα διηγηθεί υστέρα
στους μοναχούς. Από τις πόλεις πού περνούσε ο Άγιος, όλοι οι χριστιανοί πήγαιναν και τον προϋπαντούσαν και τέλος με μεγάλη τιμή και ευλάβεια τον αποχαιρετούσαν. Αλλά ο
Άγιος από μεγάλη ταπείνωση δεν δεχόταν τις τιμές αυτές και μάλιστα λυπότανε γι αυτό. Από τον ποταμό Τίγρη έγραψε στον Αρχιερέα της Ιεραπόλεως, δύο γράμματα. Με αυτά
τον παρακαλούσε να προσευχηθεί στον Κύριο, για να του δίνη δύναμη και υπομονή, ώστε να δυνηθεί να τελειώσει τον δρόμο της αθλήσεως. Τέλος έφθασαν και στην Περσίδα.
Εκεί ο μεν Άγιος μπήκε στην φυλακή, ο δε μοναχός πού τον ακολουθούσε, έμεινε σε κάποιο σπίτι Χριστιανικό. Σε λίγες μέρες πληροφόρησαν τον βασιλιά Χοσρόη σχετικά με
τον Άγιο. Ο βασιλιάς διέταξε να τον οδηγήσουν μπροστά του.
Νέα Μαρτυρία
Ο άρχοντας βλέποντας, ότι δεν κατόρθωσε, ούτε με κολακείες ούτε με φοβέρες, να κάμει τίποτε, διέταξε να τον κτυπήσουν αλύπητα με ράβδους. Ύστερα ο τύραννος, διέταξε
και του έβαλαν στα πόδια του ξύλα. Τον ξάπλωσαν ανάσκελα και μερικοί χειροδύναμοι, έσφιγγαν τα ξύλα με όλη τους την δύναμη. Με τέτοια βασανιστήρια ο μάρτυς του Χριστού
βασανιζόταν ώρες ολόκληρες.
Κάποιος Χριστιανός, πού τον λέγανε Σελλάριο, και ο οποίος φύλαγε τους φυλακισμένους Χριστιανούς, άφησε τον υπηρέτη του μάρτυρος να πηγαίνει ελεύθερα στη φυλακή,
και να τον υπηρετεί. Πολλοί δε χριστιανοί πήγαιναν στον φυλακισμένο μάρτυρα και έπεφταν στα πόδια του. Του φιλούσαν τα δεσμά του και ζητούν την ευλογία του. Αλλά ο Άγιος,
στολισμένος με την ταπεινοφροσύνη, τους εμπόδιζε. Δεν ήθελε τον ανθρώπινο έπαινο.
Μετά από λίγες ημέρες έβγαλαν τον Άγιο από την φυλακή. Ο βασιλιάς διέταξε έναν δικαστικό άρχοντα να τον ανακρίνει ξανά. Βλέποντας ο τύραννος ότι ο Άγιος δεν αλλάζει με
οργή διέταξε τους δήμιους και τον κτυπούσαν με ρόπαλα, όπως και προηγουμένως. Βλέποντας όμως, ότι ούτε με τα ρόπαλα έβγαζε αποτέλεσμα, τον έκλεισε ξανά στην φυλακή.
Έπειτα από λίγες μέρες ο τύραννος προσπάθησε πάλι με κολακείες και με φοβέρες, να κάμει τον Άγιο ν’ αρνηθεί τον Χριστό και να θυσιάσει στα είδωλα. Ο Άγιος με θαυμαστή
σταθερότητα, έμεινε ακλόνητος στην πίστη του Χριστού μας. Με θυμούς με νεύρα και φωνές διέταξε ο τύραννος να τον βασανίσουν. Στο πόδι του Αγίου έδεσαν ένα πελώριο
λιθάρι, και από το ένα χέρι του τον κρέμασαν επί δύο ώρες, ώστε να σπάσουν βιαίως τα μέλη του σώματος του. Ο Άγιος, με την βοήθεια του Χριστού, βάσταξε γενναίως και το
οδυνηρό αυτό μαρτύριο. Ο άρχοντας βλέποντας να χάνονται οριστικά οι ελπίδες του στην προσπάθειά του ν’ αλλάξει γνώμη ο Άγιος, πήγε στον βασιλιά και του είπε:
—Βασιλιά μου, σε συμβουλεύω να μη προσπαθήσεις περισσότερο, διότι με τόσα μαρτύρια αυτός ο άνθρωπος δεν άλλαξε γνώμη. Δεν είναι εύκολο να νικήσουμε τον Αναστάσιο.
Τον θανατώνουν με άλλους 70 Χριστιανούς
Ο Βασιλιάς μόλις άκουσε αυτά αγρίεψε και διέταξε να τον θανατώσουν, μαζί με τους άλλους Χριστιανούς. Πράγματι! Πήγαν στην φυλακή και έβγαλαν μαζί με τον Άγιο και άλλους
Χριστιανούς, 70 τον αριθμό. Όλους αυτούς τους πήγαν κοντά στο ποτάμι. Εκεί με ένα σχοινί τους έπνιγαν μπροστά στα μάτια του Αγίου και χασκογελώντας μακάβρια, λέγανε
στον Άγιο Αναστάσιο:
—Γιατί δεν κάμνεις το θέλημα του βασιλιά, παρά προτιμάς τον μαρτυρικό θάνατο;
Ο Άγιος όμως αφού πρώτα ευχαρίστησε τον Θεό, πού τον αξιώνει να μαρτυρήσει, όπως ακριβώς επιθυμούσε, διά το όνομά του, είπε στον τύραννο:
—Εγώ τύραννε, ποθούσα για την αγάπη του Χριστού, να τεμαχισθεί το σώμα μου, σε μικρά – μικρά κομματάκια. Επιθυμούσα να είναι ο θάνατος μου πικρότατος και γεμάτος
από πόνους φρικτούς. Δυστυχώς βλέπω το αντίθετο. Θα με θανατώσετε χωρίς βάσανα και πόνους. Σ’ ευχαριστώ, Χριστέ μου, πού θανατώνομαι χωρίς φρικτούς πόνους.
Αυτά είπε ο μακάριος Αναστάσιος και έκλινε το κεφάλι του. Οι δήμιοι με ένα ξίφος του το έκοψαν. Την Αγία κεφαλήν του Αγίου, οι δήμιοι, την πήγαν στον βασιλιά για να
διαπιστώσει και ο ίδιος τον θάνατον του Αναστασίου.
Η ανακομιδή των λειψάνων του Αγίου οσιομάρτυρα Αναστασίου του Πέρσου, έγινε το 638μ.Χ., δέκα χρόνια μετά το μαρτυρικό του τέλος και η οποία εορτάζεται από την Εκκλησία
μας στις 24 Ιανουαρίου. Κατά τους Συναξαριστές, κάποιος επίσκοπος Ρωμαίος πήγε στην Περσία και μετακόμισε τα Ιερά Λείψανα του Αγίου στην Καισαρεία της Παλαιστίνης,
τη δε κάρα του μετέφερε στη Ρώμη.
Το Λείψανο του θαυματουργεί
Ο Σελλάριος πήγε να πάρει το λείψανο του Αγίου, αλλά οι δήμιοι δεν τον άφησαν. Τα παιδιά όμως του Ιεσδίν, έδωκαν πολλά χρήματα και πήραν την άδεια να πάνε κρυφά να το
πάρουν. Πράγματι, τα παιδιά μαζί με τον μοναχό, πού υπηρετούσε τον Άγιο, πήγαν στον τόπο του μαρτυρίου και ώ του θαύματος! Το Λείψανο του Αγίου Αναστασίου τα σκυλιά
δεν το έτρωγαν, ούτε το πλησίασαν καθόλου. Με μεγάλη ευλάβεια πήραν το λείψανο του Αγίου, πήγαν και το έθαψαν στο Μοναστήρι του Αγίου Σεργίου. Ήταν το δέκατον
έβδομον έτος της βασιλείας του Ηρακλείου, στις 22 Ιανουαρίου.
Ο αδελφός, πού πολλές φορές είχε σταλεί για να υπηρετήσει τον Άγιο Αναστάσιο, αφού τον έθαψε στο Μοναστήρι του Αγίου Σεργίου έφυγε από λίγο καιρό να επιστρέψει στον
Μοναστήρι του. Κοντά του έφερνε και το μοναχικό του Αγ. κολλόβιον, δηλ. τον μανδύα!. Διηγήθηκε τότε στον ηγούμενο και στους άλλους μοναχούς όλα. Στο Μοναστήρι, πού
θάψαμε το Άγιο λείψανο, ήταν ένας νέος μοναχός, πού είχε πονηρό και κακό δαιμόνια. Ο Ηγούμενος του Μοναστηριού πήρε το κολλόβιο του Αγίου και το φόρεσε στο
δαιμονισμένο μοναχό. Τότε αμέσως, όπως φεύγει το σκοτάδι από το φώς, έτσι έφυγε και το δαιμόνιον από τον μοναχό αυτόν. Δεν μπορούσε ο διάβολος να υποφέρει την
αγιότητα του μαρτυρικού ράσου.
Στίχος
Ἀναστάσιος ἐν τραχήλῳ τὸν βρόχον, Ὡς λαμπρὸν ὅρμον ὡραΐζεται φέρων. Εἰκάδι δευτερίῃ Ἀναστάσιος βρόχον ἔτλη.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ΄. Ταχὺ προκατάλαβε
Τὴν πλάνην ἀφέμενος, τὴν τῶν Περσῶν νουνεχῶς, τῇ πίστει προσέδραμες, τῇ τοῦ Χρίστου εὐσεβῶς, σοφὲ Ἀναστάσιε· ὅθεν καὶ ἐν ἀσκήσει,
διαπρέψας ἐνθέως, ἤθλησας ὑπὲρ φύσιν, καὶ τὸν ὄφιν καθεῖλες· διὸ διπλῷ στεφάνῳ, θεόθεν ἐστεφάνωσαι.
Ἀπολυτίκιον Ἦχος δ΄.
Ὁ Μάρτυς σου Κύριε, ἐν τῇ ἀθλήσει αὐτοῦ, τὸ στέφος ἐκομίσατο τῆς ἀφθαρσίας, ἐκ σοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν· ἔχων γὰρ τὴν ἰσχύν σου, τοὺς τυράννους καθεῖλεν
ἔθραυσε καὶ δαιμόνων τὰ ἀνίσχυρα θράση. Αὐτοῦ ταῖς ἱκεσίαις Χριστέ ὁ Θεός, σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Κοντάκιον. Ἦχος δ΄. Ἐπεφάνης σήμερον
Ἐν ἀσκήσει πρότερον, ἐνδιαπρέψας, καρτερῶς διήνυσας, τοῦ μαρτυρίου τὴν ὁδόν· ὅθεν ἀξίως δεδόξασαι, Ὁσιομάρτυς Χριστοῦ Ἀναστάσιε.
Ἕτερον Κοντάκιον (μετὰ τοῦ Ἀποστόλου Τιμοθέου). Ἦχος α΄. Τὸν τάφον σου Σωτήρ
Τὸν θεῖον Μαθητήν, καὶ συνέκδημον Παύλου, Τιμόθεον πιστοί, εὐφημήσωμεν ὕμνοις, σὺν τούτῳ γεραίροντες, τὸν σοφὸν Ἀναστάσιον, τὸν ἐκλάμψαντα,
ἐκ τῆς Περσίδος ὡς ἄστρον, καὶ ἐλαύνοντα, τὰ ψυχικὰ ἡμῶν πάθη, καὶ νόσους τοῦ σώματος.
Μεγαλυνάριον
Τὸν Ὁσιομάρτυρα τοῦ Χριστοῦ, τὸν ἐκ τῆς Περσίας, ἀπαστράψαντα μυστικῶς, ἀρετῶν ἀσκήσει, καὶ ἄθλοις μαρτυρίου, τὸν θεῖον Ἀναστάσιον μακαρίσωμεν.
Ἕτερον Μεγαλυνάριον (μετὰ τοῦ Ἀποστόλου Τιμοθέου)
Παύλου ἐχρημάτισας Μαθητής, Τιμόθεε μάκαρ, ὡς Ἀπόστολος εὐκλεής· θείων δὲ χαρίτων, ἐπλήσθης ἐναθλήσας, Χριστοῦ Ὁσιομάρτυς, ὦ Ἀναστάσιε.