Άγιοι Τρόφιμος , Σαββάτιος και Δορυμέδων
Και οι τρεις, μαρτύρησαν επί βασιλέως Πρόβου και διοικητού Αντιοχείας Ηλιοδώρου (278 μ.Χ.). Όταν λοιπόν ο Τρόφιμος με το Σαββάτιο βρέθηκαν στην Αντιόχεια και είδαν τα πολυποίκιλα αμαρτωλά όργια που γίνονταν προς τιμήν του Απόλλωνα, δε συγκρατήθηκαν και αποδοκίμασαν δημόσια την αμαρτωλή αυτή παραφροσύνη. Βέβαια, γρήγορα συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στο δικαστήριο. Θαρραλέα δήλωσαν πως είναι χριστιανοί. Τότε ο ηγεμόνας Ηλιόδωρος διέταξε και τους μαστίγωσαν ανελέητα. Τόσο, που οι σάρκες τους κόβονταν κομμάτια. Εκεί ο Σαββάτιος άφησε την τελευταία του πνοή. Ο δε Τρόφιμος οδηγήθηκε σε άλλο σκληρότερο ηγεμόνα, το Διονύσιο Περώννιο. Αυτός, αφού τον έγδαρε με σιδερένια νύχια, μισοπεθαμένο τον έριξε στη φυλακή. Εκεί τον επισκέφθηκε κάποιος, βουλευτής, ο Δορυμέδων, που είδε το μαρτύριό του και στερεώθηκε στην πίστη του Χρίστου. Όταν το έμαθε αυτό ο ηγεμόνας, βασάνισε σκληρά το Δορυμέδοντα. Έπειτα, έριξε και τους δύο τροφή στα θηρία, μέσα στο αμφιθέατρο. Αλλά η πεινασμένη αρκούδα και η αιμοβόρα λεοπάρδαλη στάθηκαν στα πόδια τους σαν ήμερα αρνιά. Το ίδιο και το αγριεμένο λιοντάρι που ελευθέρωσαν αργότερα. Όταν λοιπόν είδαν ότι δεν τους άγγιξαν τα θηρία, αμέσως οι δήμιοι τους αποκεφάλισαν.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Τὴν ὡραιότητα.
Τὴν ἀκαθαίρετον, Τριάδος δύναμιν, ἀνθηφορήσαντες, Μάρτυρες ἔνδοξοι, ἐναπετέματε στερρῶς, τὴν ἄκανθαν τῆς ἀπάτης, Τρόφιμε μακάριε, Ἐκκλησίας ἐντρύφημα, Σαββάτιε πάνσοφε, Ἀθλητῶν ἐγκαλλώπισμα, καὶ δόξα εὐσεβῶν Δορυμέδον ὅθεν ὑμᾶς ἀνευφημοῦμεν.
Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ὡς ἀπαρχὰς.
Ὡς ἀθλητῶν ἑδραίωμα, καὶ εὐσεβείας ἔρεισμα, ἡ Ἐκκλησία τιμᾷ καὶ γεραίρει σου, τὴν φωτοφόρον ἄθλησιν· παναοίδιμε μάκαρ, ἀθλητὰ γενναιόφρον, ἔνδοξε Τρόφιμε, σὺν τοῖς συνάθλοις σου, ἱλασμὸν τοῖς ὑμνοῦσί σε αἴτησαι, ὡς ἀήττητος.
Κάθισμα
Ἦχος α’. Τὸν τάφον σου Σωτὴρ.
Βασάνων ἀνδρικῶς, ὑπομείναντες πόνους, τὴν ἄπονον ζωήν, ἐκομίσασθε ἅμα, Δορυμέδον καὶ Τρόφιμε, καὶ Σαββάτιε πάνσοφε· ὅθεν σήμερον, ἡ τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία, ἑορτάζουσα, τὴν ἱερὰν ὑμῶν μνήμην, ἐνθέως ἀγάλλεται.
Ὁ Οἶκος
Τῶν Ἁγίων Μαρτυρων τὰ ἔπαθλα, οὐρανῶν αἱ Δυνάμεις ἐθαύμασαν, ὅτι σῶμα θνητὸν περικείμενοι, ἀσωμάτους ἐχθροὺς ἐτροπώσαντο, Σταυροῦ τῇ ἰσχὺϊ κρατυνόμενοι· ὅθεν μακαρίζονται εἰς αἰῶνας, ἱλασμὸν τῶν πταισμάτων αἰτούμενοι ὑπὲρ πάντων ἡμῶν· καὶ γὰρ τιμῶνται αὐτοί, ὡς ἀήττητοι .
ΟΣΙΟΣ ΑΜΦΙΛΟΧΙΟΣ Ο ΕΝ ΠΑΤΜΩ
Ο ΒΙΟΣ ΤΟΥ
Ο Όσιος Γέροντας Αμφιλόχιος Μακρής γεννήθηκε στην Πάτμο στις 13 Φεβρουαρίου του έτους 1889 από ευλαβεστάτους γονείς, τον Εμμανουήλ Μακρή από τους Λειψούς και την Ειρήνη Γαλάνη από την Πάτμο. Το έτος 1906 σπρωγμένος από θείο πόθο και αγάπη προς τον Κύριο σε ηλικία μόλις 17 ετών εισέρχεται δόκιμος στην καθ’ ημάς Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου Θεολόγου Πάτμου. Διακρίνεται για το ζήλο και την κατά Θεόν προκοπή και το αυτό έτος κείρεται ρασοφόρος μοναχός μετονομαζόμενος Αμφιλόχιος, προς τιμή του αναδόχου του. Προς πνευματική του ωφέλεια επιδιώκει τακτικήεπικοινωνία με ενάρετους ησυχαστάς που εγκαταβιούν στηνΠάτμο όπως ο ασκητής Θεόκτιστος. Το 1914 ασθενεί και μεταβαίνει στην Αθήνα και από κει στην Αίγινα όπου συνδέεται πνευματικά με τον Άγιο Νεκτάριο από τον οποίο μυείται βαθύτερα στην ησυχαστική παράδοση και τη νοερά προσευχή.Το στερρό μοναχικό του φρόνημα και ο ιεραποστολικός του ζήλος τον βοηθούν ν’ αναπτύξει ιεραποστολική και ποιμαντική δράση στα πέριξ νησιά. Κατά τα έτη 1926-1932 ορίζεται προϊστάμενος του Ιερού Σπηλαίου της Αποκαλύψεως όπου εκτελεί επισκευές στο Ναό κι επιμελείται την αγιογράφησή του.Την 14η Νοεμβρίου του 1935 εκλέγεται Ηγούμενος για δύο έτη,στην κρίσιμη περίοδο της Ιταλοκρατίας, ενώ παράλληλα ιδρύειτη γυναικεία μονή του Ευαγγελισμού. Σύμφωνα με τηνηγουμένη Ευστοχία, η ίδρυση της μονής ήταν επιθυμία τουΓέροντα όπως «ἐκ τοῦ κέντρου αὐτοῦ μέ ἐφόδια πνευματικά νάἐργασθοῦν αἱ κατάλληλοι ἐκ τῶν μοναχῶν ἐν τῇ κοινωνίᾳ διάτήν διάδοσιν τῆς χριστιανικῆς ἀληθείας καί τήν ἐξάσκησιν τῆςφιλανθρωπίας». Η εκλογή του δεν ήταν αρεστή στους Ιταλούςκατακτητές γι’ αυτό και τον εξορίζουν στην ηπειρωτική Ελλάδα,διαλύουν τη γυναικεία Ιερά μονή και τον αντικαθιστούν μεκάποιον έμπιστό τους. Από την ηπειρωτική Ελλάδα αναπτύσσει άοκνο ιεραποστολική και πνευματική δράση, περιοδεύων πνευματικώς σε Ιωάννινα, Θεσσαλονίκη και Κρήτη. Στην Κρήτη διορίζεται από τον τότε Μητροπολίτη Βασίλειο ως πνευματικός όλης της Μεγαλονήσου. Τελικώς ανακαλείται από την εξορία και υπηρετεί τη μονή της μετανοίας του ως πνευματικός και Ηγουμενοσύμβουλος. Αναδιοργανώνει τη γυναικεία μονή του Ευαγγελισμού και εργάζεται για τη θρησκευτική ανόρθωση της Δωδεκανήσου. Ιδιαίτερη σχέση αναπτύσσει ο Γέροντας με τους μαθητές της Πατμιάδος Εκκλησιαστικής Σχολής όπου τελεί το μυστήριο τηςΙεράς Εξομολογήσεως. Η ακτινοβολία της εξαγιασμένης προσωπικότητας του ασκεί ευεργετική επίδραση στις ψυχές τωνμαθητών. Δημιουργεί έτσι ένα ακόμη πνευματικό φυτώριο από νέους σπουδαστές που έχουν την έφεση της αφιέρωσης στον Κύριο. Ο πλούτος της αγάπης του όμως δεν εκδηλώνεται μόνοστην εικόνα του Θεού, τον άνθρωπο, αλλά ιδιαίτερη είναι η αγάπη του προς τα δένδρα και με δική του πρωτοβουλία δενδροφύτευσης πεύκων η νήσος Πάτμος είναι σήμερα από τις πιο κατάφυτες περιοχές. Η εποποιΐα της ζωής του τελειώνει, ο ίδιος λαμβάνει μήνυμα από τον Κύριο για την αναχώρησή του και ως την τελευταία στιγμή ευλογεί τα τέκνα του και παραγγέλνει την ανάγκη καλλιέργειας της νοεράς προσευχής «παιδιά μου καλλιεργήσετε τήν εὐχήν». Την 16ην Απριλίου τουέτους 1970 κατόπιν ολιγοήμερης ασθένειας αλλά συνεπείᾳ χρονίων νοσημάτων από τα οποία κατατρυχόταν αναπαύθηκεεν Κυρίω σε ηλικία 81 ετών. Σύμφωνα με την επιθυμία τουενταφιάστηκε στο κοιμητήριο της Ιεράς Μονής τουΕυαγγελισμού. Μετά παρελεύσεως 10 ετών από την κοίμησή τουέγινε και η ανακομιδή των τιμίων λειψάνων του και η εναπόθεσή τους σε ξύλινη λάρνακα στο οστεοφυλάκιο της Ιεράς Μονής. Η ευωδία και η θαυματουργία τους δίνουν έκδηλα σημεία Αγιότητος Στον πρόλογον.της έκδοσης του εορτολόγιου του έτους 2010 της Ιεράς Μονής Πάτμου που ήταν αφιερωμένο στον Άγιο, σημείωνε το λαμπρό πνευματικό του τέκνο που συνεδέθη πνευματικώς με τον Όσιο Γέροντα ως ιεροσπουδαστής της Χάλκης, ο τότε Δημήτριος Αρχοντώνης, ο νυν Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος: «Ὁ Κύριος οὐδέποτε τυγχάνει φειδωλός εἰς τάς ἀκενώτους δωρεάς του. Καί ὁ Ὅσιος Γέρων Ἀμφιλόχιος διά τῆς ἀσκητικῆς ἀνδρείας, τῆς ἀδιαλείπτου προσευχῆς καί συνόλου τῆς εὐεκτικῆς ἐργασίας ἐτόλμησεν, ἐζήτησεν καί ἐπέτυχεν τοῦ χαρίσματος. Ἐντός αὐτοῦ θαλερῶς ἐπενείργει ἡ δροσοβόλος καῦσις τῆς νοερᾶςπροσευχῆς. Ἐξ ὦν ἔπαθεν, ἔμαθεν, ἐδίδαξεν, ἐνέπνευσεν καί παρέδωκεν τοῖς μετ’ αὐτοῦ καί τοῖς ἐπιγενομένοις διά λόγου καίἔργων ἀγάπης ἄρτον ζωοποιῶν, βρῶσιν ἄφθαρτον, ὕδωρ ζῶν,θησαύρισμα ἀγαλλιάσεως. Συνελόντ’ εἰπεῖν «οὖτος, ὁ μηδέν ἔχων κατεῖχε πάντα», ἐφόσον ἦτο ἀφοσιωμένος εἰς τήν Νῆψιν,τήν προσευχήν, τήν ἄσκησιν, τήν ποδηγεσίαν ψυχῶν. Διά τοῦτο καί πανθομολογουμένως ἀνεγνωρίσθη ὡς ἀκραιφνής τῶν θείων δογμάτων ὑποφήτης, ἀπλανής τῆς πίστεως διδάσκαλος, γενναῖος τῆς Εὐαγγελικῆς Ἀληθείας πρόμαχος, στοργικός τῆς μοναδικῆς πολιτείας μύστης, θερμουργός τῆς ἀσπίλουὈρθοδοξίας ἀμύντωρ. Ἐξαιρέτως δέ ἡ Χριστοειδής αὐτοῦ ἀγάπη συνέθλιβε τάς προσωπικάς ἀνάγκας αὐτοῦ καί τῶν μετ’ αὐτοῦἐνώπιον τῶν ἀκανθωδῶν προβλημάτων τοῦ λιμώττοντος πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας καί τῶν εἰς αὐτῶν καταφευγόντων πιστῶν. Ἐνέπνευσε πλείστους ἐκ τῶν τοῦ ἱεροῦ καταλόγου, ὡς καί τήν ἡμετέραν μετριότητα ἐν τῇ περιόδῳ τῶν θεολογικῶν ἡμῶν σπουδῶν ἀποστείλας ἐπιστολάς πλήρεις πατρικοῦ ἐνδιαφέροντος καί ἐποικοδομητικοῦ περιεχομένου».
Ο ΑΓΙΟΣ ΩΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ
Ο Γέροντας κατ’ αρχάς υπήρξε ο κατ’ εξοχήνπνευματικός άνθρωπος υπό τη γενικότερη έννοια του όρου, εμποτισμένος με πίστη ακλόνητη και με σταθερά προσήλωση εις τας παραδόσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Το στερρό θεμέλιο στο πνευματικό οικοδόμημα της ψυχής του ήταν η υψοποιός ταπείνωση, η διφυής αγάπη προς το Θεόν και τον πλησίον και η αγωνιστική ορθόδοξος βιωτή. Η εναρμόνιση του θελήματός του προς τοθέλημα του Θεού και εκούσια σταύρωση και νέκρωση του εαυτού του καταδεικνύονται στους ασκητικούς του αγώνες. Η θεία χάρις αλλοιώνει εσωτερικά κι εξωτερικά τη μορφή του.Κυρίως όμως αλλοιώνει την καρδιά του. Χρηματίζει έτσι όργανον του Άγιου Πνεύματος. Με χαρακτηριστικά την αγάπη,στοργή την αυταπάρνηση και την αυτοθυσία,εξέρχεται κυριολεκτικά και μεταφορικά προς αναζήτηση του πλανηθέντος προβάτου. Διατρέχει ξηρά, διαπλέει θάλασσα. Ήταν Κυριακή μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας .Ο Γέροντας είχε μια πάνινη ξαπλώστρα θαλάσσης και σε αυτή ήταν ανακεκλιμένος,προσηλωμένος στην καλλιέργεια της ευχής. Ακούει τότε καθαρά «Πήγαινε στην Ικαρία να βρείς την Ελένη». Δεν έδωσε σημασία στη φωνή γιατί το θεώρησε πειρασμικό. Όταν όμως άκουσε τη φωνή και δεύτερη και τρίτη φορά, χωρίς αναβολή σηκώνεται, παίρνει το πρώτο σκάφος για Ικαρία και τρέχει στο λιμάνι. Εκεί βλέπει μια γυναίκα να τρέχει. Φωνάζει την άγνωστη γυναίκα με το όνομά της « Παιδί μου Ελένη στάσου!!».Η γυναίκα στρέφεται στον Ιερωμένο «Συγχώρεσέ με Πάτερ. Με προλάβατε. Θα αυτοκτονούσα. Ήμουν απελπισμένη γιατί πέθανε ο άντρας μου». «Παιδί μου δεν θέλω να απελπίζεσαι. Εγώ θα είμαι κοντά σου. Από δω και πέρα εγώ θα είμαι οπνευματικός σου πατέρας».
Ο ΑΓΙΟΣ ΩΣ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΟΣ
Στην πρώτη περίοδο της Ιεραποστολικής προσφοράςσυνεδέθη πνευματικώς μετά της νεάνιδος Καλλιόπης Γούναρη.Σ’ αυτήν είδε τη ιεραποστολική μορφή που θα τον βοηθούσεστην πραγμάτωση του ιεραποστολικού του έργου σταΔωδεκάνησα και στις επτά εκκλησίες της Μικράς Ασίας.Περιοδεύει όλα τα Δωδεκάνησα ως πνευματικός, συνεργάζεταιμε τον ιεροκύρηκα της «Ζωής» κ. Λάζαρον Χατζηθέμελη για νατονώσει το θρησκευτικό και εθνικό φρόνημα των Δωδεκανησίωνπου βάλλονται απ’ τον προσηλυτισμό των ιταλίδων καλογριών.Ιδρύει αδελφότητα παίδων, δεσποινίδων, κυριών και κατηχητικάσχολεία για να χτυπήσει την ιταλική προπαγάνδα. Δημιουργείτους πρώτους κύκλους , πολύ πριν από τις αδελφότητες Ζωή καιΣωτήρ. Το ησυχαστήριο Χριστός της Αργυρής γίνεται οπνευματικός σταθμός της νήσου Κω για όλα τα Δωδεκάνησα καιτο πρώτο κρυφό σχολειό. Ιδρύει θρησκευτικόν όμιλον νεανίδωντις οποίες καθ’ εκάστην Κυριακή κατηχεί καθώς καιφιλόπτωχον αδελφότητα κυριών επ’ ονόματι της οσίας Ξένηςγια να περιθάλψει τους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας. ΟΓέροντας πολύ θλίβονταν όταν ἀντίκριζε από την Πάτμο τάβουνά της Μικράς Ασίας όπου υπάρχουν οι επτά σβησμένεςΛυχνίες τῆς ̓Αποκαλύψεως, δηλαδή η ῎Έφεσος, η Σμύρνη, ηΠέργαμος, τα Θυάτειρα, οι Σάρδεις, η Φιλαδέλφεια και ηΛαοδίκεια. ̔Η μόνη Λυχνία που ήταν αναμμένη ήταν η Λυχνίατης ̓Αποκαλύψεως (στην Πάτμο). Σε ομαδα προσκυνητών είπε:«῎Έχουμε ένα ανεξόφλητο χρέος πρώτα προς τουςκρυπτοχριστιανούς απέναντι οι οποίοι περιμένουν μέχρι τώρακάτι από εμάς και δεύτερο στον τουρκικό λαό ο οποίος στοσύνολό του μάλλον περίπου κατά το 50% είναι ῞Έλληνεςεξισλαμισθέντες.
Ο ΑΓΙΟΣ ΩΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΠΑΤΕΡΑΣ
Προκειμένου να επιτελέσει το πατρικό του καθήκον δενσκέφτεται ταξίδια, δεν υπολογίζει τους κόπους και τηνεπισφαλή υγεία του. Η τρελή αγάπη για τα τέκνα του δεν τοναφήνει ήσυχο . Κάποτε ευρισκόμενος στην Ρόδο και διακονών την εξομολόγηση λαμβάνει νοερώς μήνυμα από πνευματική του θυγατέρα που σπουδάζει στην Αθήνα ότι αυτή πολεμείται από λογισμούς. Αμέσως δε χάνει καιρό, με το πρώτοαεροπλάνο της γραμμής ταξιδεύει εις Αθήνας συναποκομίζωνκαι Ιερά λείψανα για να σώσει μία ψυχή που όπως και κάθεάλλης ψυχής δεν είναι αντάξιος όλος ο κόσμος« ὑπέρ ἧς ὁΧριστός ἀπέθανεν».Επιστολή προς πνευματικόν τέκνον(Πάτμος 16-3-1957)). «Γιά να ἀπολαύσεις τίς χαρές, τῆςπνευματικής ζωής, πρέπει να καλλιεργήσεις με ὅλη τή δύναμητῆς ψυχῆς σου τήν προσευχή, τήν ὑπομονή καί τήν σιωπή. Χωρίςτήν προσευχή δέν εἶναι εὔκολο νά ὑπομένεις, οὔτε νά σιωπᾶς.Μέ τή Χάριν τοῦ Θεοῦ, αὐτά ἐφήρμοσα στήν ζωήν μου. Μᾶςβοηθοῦν νά ὁ Χριστός κάτοικος εἰς τήν καρδιά μας. Πρώτιστονκαθῆκον εἰς τόν Θεόν εἶναι ἡ γλυκύτατη συνομιλία μ’ αὐτό τόπαντοδύναμον ὄπλο τῆς προσευχῆς ἡ ἀναπνοή τῆς ψυχῆς.» ΟΆγιος Γέροντας καθήμενος, ιστάμενος, αναπαυόμενος,συνομιλών, εξομολογών, συμβουλεύων μετουσιώνει σε πράξητο θεόπνευστο παράγγελμα του ουρανοβάμωνος ΑποστόλουΠαύλου και αδιαλείπτως προσεύχεται : «Κρατῆστε ψηλά τήσημαῖα τοῦ Χριστοῦ γιά νά ἔχετε πάντα τό τηλέφωνο τοῦΓέροντά σας, ὅπου καί ἄν εἶστε. Ἡ διάθεσις ἡ δική σας μοῦἀνάβει φωτιά. Εἶναι σάν νά μοῦ ρίχνετε κάρβουνα σ’αὐτό πούὑπάρχει μέσα μου. Θέλω παιδί μου, νά ζεῖς γιά τόν Χριστό,ὁλόκληρος νά δοθεῖς σ’Αὐτόν. Θέλω ὄταν τύχει ν’ἀνοίξει κανείςτήν καρδιά σου τίποτε ἄλλο νά μή βρεῖ. Μόνο τόν Χριστό.»(επιστολή προς πνευματικόν τέκνον) «Γίνεστε παιδιά ποῦκατοικεῖ ὁ Θεός στήν καρδιά σας. Ἡ προσευχή ὅλα τάτακτοποιεῖ .Τήν θάλασσα μπορεῖς νά τήν περπατᾶς.Ἐκμηδενίζει τίς ἀποστάσεις. Τίς βουλήσεις τῶν ἀνθρώπωνμεταβάλλει. Δίνει θάρρος, πίστη καί ὑπομονή στήν ζωή μαςπάντοτε».Η μεγάλη πνευματική μορφή της Πάτμου και ιδιαίτερααγαπητό πνευματικό του τέκνο, ο Γέροντας Παύλος Νικηταράςκαταγράφει με σπαραγμό απώλειας την εναγώνια αναζήτησητου Αγίου για την διάσωση του πεπλανημένου αμαρτωλού στονεπικήδειο λόγο του. «Επί ήμισυ αιώνα υπηρέτησεν ευόρκως τονΚύριον και δεν εφείδετο ούτε κόπων ούτε θυσιών ,προκειμένουνα αναζητά το απολωλός εις τα όρη ,εις τας χαράδρας, εις ταςνήσους, εις τας επαρχίας. Πότε εις Λέρον, πότε εις Κάλυμνον,πότε εις Κων, και Ρόδον και Νίσυρον και Κάρπαθον και Σύμην.Ο Ιεραποστολικός του βίος οδήγησε αυτόν και εκτός τηςΔωδεκανήσου στην Αθήνα, στην Κρήτη, στην Θεσ/νίκην, στην Σαντορίνην, στην Κων/νπολιν ,στα Ιωάννινα. Πόσαπνευματικά τέκνα του δεν εδρόσισαν τις ψυχές των από τανάματα της χριστιανικής του διδασκαλίας και δεν εχόρτασαναπό τον ουράνιο άρτον, τον οποίον με τόσην απλότητα καιολόφωτον σκέψιν ως άλλος Παπουλάκος παρείχεν ο ευλαβήςιερομόναχος Αμφιλόχιος. Έζησεν οσιακόν βίον και είχενοσιακήν τελευτήν. Εκδημήσας προς Κύριον αφήνειδυσαναπλήρωτον κενόν εις τα πνευματικά του τέκνα, αλλά καιπαράδειγμα φωτεινόν και αείζωον εις τας επερχόμεναςγεννεάς».(περ. Αναγέννησις έ.1970). Γίνεται περιάκουστος καιπεριζήτητος Εξομολόγος : Ιεραποστολικές Αδελφότητες,ευσχήμονες Μητροπολίτες, διαπρεπείς ιερείς, διαπρέποντεςστην ποιμαντορική και ιερατική διακονία, θεωρούν απαραίτητητην παρουσία του ως Εξομολόγου. Ο Μητροπολίτης ΙωαννίνωνΣπυρίδων, ο Μητροπολίτης Λήμνου Διονύσιος ο μετέπειταΤρίκκης και Σταγών ,ο Επίσκοπος Διοκλείας Κάλλιστος Γουέαρ,ο Διευθυντής της Πατμιάδος Εκκλησιαστικής ΣχολήςΑρχιμανδρίτης Μελέτιος Γαλανόπουλος και μετέπειταΜητροπολίτης Κυθήρων εξομολογούνταν στον Άγιο. Μια άλληπνευματική μορφή της Ελλάδος ο Καθηγούμενος της ΙεράςΜονής Ζωοδόχου Πηγής Λογγοβάρδας Πάρου, ο Όσιος ΓέρονταςΦιλόθεος Ζερβάκος γράφει στην κοίμηση του Αγίου τα εξής: «Εὐχαριστῶ τόν πανυπεράγιον καί πανάγαθον Θεόν καί Πατέραἠμῶν τόν ἐν οὐρανοῖς ὅστις ἐπλήρωσε τόν πόθον μου καί τήνἐπιθυμίαν μου, ἥν εἶχον νά τόν ἔβλεπον προσωπικῶς πρίνἀπέλθωμεν ἀμφότεροι τῶν προσκαίρων. Πρό εἰκοσαμήνουπληροφορηθείς ὅτι ἠσθένει.. ἔσπευσα ἀεροπορικῶς καί ἔφθασαεἰς Ρόδον. Ἡ χαρά κι ἀγαλίασις ὅτε εἴδομεν ἀλλήλους ἦτοἀπερίγραπτος, ἀλλά καί ἡ πνευματική μας ὠφέλεια διά τηςεξομολογήσεως ἦτο μεγίστη ,διότι ἀμφότεροιἐξομολογήθημεν. Ἐπειδή καί ἠμεῖς ὡς ἄνθρωποι εἴμεθαἁμαρτωλοί, μόνος γάρ ἀναμάρτητος ἐστί ὁ Θεός».
ΤΟ ΟΣΙΑΚΟ ΤΟΥ ΤΕΛΟΣ
Από το βιβλίον «Ο ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΑΜΦΙΛΟΧΙΟΣ ΜΑΚΡΗΣ» του Αρχιμ. Παύλου Νικηταρά:«Σ’ όλη του τη ζωή εβασανίζετο από αρρώστιες, ήταν ευαίσθητος στα κρυολογήματα και κάθε χρόνο τον επισκέπτετο η γρίππη. Τέλη Μαρτίου 1970 προσεβλήθηκε από πνευμονία· ήταν Μ. Τεσσαρακοστή και με δυσκολία δέχθηκε να πάρη λίγο γάλα. Έδωσε σε όλους τις συμβουλές που ο καθένας είχε ανάγκη. Είχε το προορατικό χάρισμα. Στην προσπάθεια τωνπνευματικών του παιδιών να τον κρατήσουν με ορούς λίγες μέρες στην ζωή, παρακαλούσε κι έλεγε: αφήστε με καλά μου παιδιά να φύγω, ήρθε η ώρα μου. Γιατί, Γέροντα, τούλεγα, δεν μένεις μαζί μας τούτο το Πάσχα; Δίσταζε να μου απάντηση, και δεύτερη και τρίτη φορά τον παρεκάλεσα να μου πη πώς ξέρει ότι θα φύγη σύντομα κι εκείνος με δυσκολία μου απεκάλυψε : ευλογημένε Παύλε, είδα την Παναγία και τον Θεολόγο προ ολίγου και τους παρεκάλεσα να μείνω κοντά στα παιδιά μου κι αυτό το Πάσχα, αλλά μου είπαν «Δεν γίνεται άλλο, ελήφθη η απόφασις, Πάσχα θα κάμης στους Ουρανούς μαζί μας» κι αυτό το λέγω σαν εξομολόγηση, επειδή με βιάζεις, μη το ειπείς σε άλλους.Κι έφυγε από τον κόσμο της ματαιότητος, αφού έδωσε την ζωήν του για τους άλλους, αφού εργάσθηκε σαν καλός εργάτης στον αμπελώνα του Κυρίου, αφού αρίστευσε στις εξετάσεις του στο στάδιο των πνευματικών ασκήσεων, αφού υπηρέτησε και Εκκλησία και Πατρίδα σαν καλός χριστιανός και ακέραιος Έλληνας. Κοιμήθηκε στις 16 Απριλίου 1970 σε πλήρη διαύγεια των αισθήσεών του. Το λείψανό του πήρε μορφή ουράνια, όψιχαρούμενη κι ειρηνική, απέραντη γαλήνη βασίλευε στοασκητικό του πρόσωπο, πράγματι αγιασμένου ανθρώπου έκφραση, που εκοιμήθη εν Κυρίω…». Έκτοτε ο τάφος του γίνεται πηγή ιάσεων και θαυμάτων και κατόπιν των απαραίτητων ενεργειών γίνεται η ανακομιδή των ιερών του λειψάνων την 19ην Σεπτεμβρίου του έτους 1981 , κατά την οποία η περιοχή πλημμύρισε από την ευωδία .